રાષ્ટ્રીય પક્ષ બન્યા પછી શું મળશે, વિસ્તારથી સમજો: AAP ચૂપચાપ પોતાનું કામ કરતી રહી અને આજે તે રાષ્ટ્રીય પાર્ટી તરીકે ઉભરી આવી

10 વર્ષ પહેલા 2012માં જ્યારે અરવિંદ કેજરીવાલે AAPની રચના કરી ત્યારે તેના અસ્તિત્વ પર પ્રશ્ન હતો. જો કે, છેલ્લા વર્ષો દરમિયાન, તેણે તેના કદમાં ઘણો વધારો કર્યો છે. કોઈએ કલ્પના પણ કરી ન હતી કે એક દાયકા પહેલા શરૂ થયેલી પાર્ટી રાષ્ટ્રીય પક્ષ બની શકે છે.

જ્યારે પાર્ટીની શરૂઆત કરવામાં આવી ત્યારે અરવિંદ કેજરીવાલ આવકવેરા અધિકારી, આરટીઆઈ કાર્યકર્તા અને 2011માં અણ્ણા હજારેના ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી ચળવળના નેતા તરીકે લોકપ્રિય હતા. આ પછી, છેલ્લા 10 વર્ષોમાં, ભારતીય રાજનીતિમાં ભાજપ સૌથી મજબૂત પક્ષ તરીકે ઉભરી આવ્યો અને રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ પાર્ટીનો પતન શરૂ થયો. આ રાજકીય પાસાઓ વચ્ચે AAP ચૂપચાપ પોતાનું કામ કરતી રહી અને આજે તે રાષ્ટ્રીય પાર્ટી તરીકે ઉભરી આવી છે.

તમે રાષ્ટ્રીય પક્ષ કેવી રીતે બની શકો?
ભારતમાં રાષ્ટ્રીય પક્ષ તરીકે લાયક બનવા માટે, પાર્ટી પાસે ત્રણ રાજ્યોમાં લોકસભાની ઓછામાં ઓછી 2 ટકા બેઠકો એટલે કે 11 લોકસભા બેઠકો હોવી આવશ્યક છે. અત્યારે AAP પાસે લોકસભામાં કોઈ સાંસદની બેઠક નથી પરંતુ રાજ્યસભામાં સંજય સિંહ, રાઘવ ચઢ્ઢા અને ક્રિકેટર હરભજન સિંહમાં 3 સાંસદો છે.

આ સિવાય એક કેટેગરી એવી છે કે જો કોઈ પાર્ટી 4 રાજ્યોમાં સ્ટેટ પાર્ટી કેટેગરીમાં જોડાય છે અથવા તેને માન્યતા મળે છે તો તે નેશનલ પાર્ટી કેટેગરીમાં આવી શકે છે. રાજ્ય પક્ષની શ્રેણીમાં સામેલ થવા માટે, કોઈપણ પક્ષને રાજ્યની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં 6 ટકા મત અથવા 2 બેઠકો મેળવવાની જરૂર છે. જો તેનો વોટ શેર 6 ટકાથી ઓછો રહેશે તો તેણે 3 સીટો જીતવી પડશે.

જો આ રીતે જોવામાં આવે તો આમ આદમી પાર્ટીનો રાષ્ટ્રીય પક્ષની શ્રેણીમાં સામેલ થવાનો સ્કોર પૂર્ણ થઈ ગયો છે. દિલ્હીમાં પૂર્ણ બહુમતીની સરકાર બાદમાં પંજાબમાં પણ સરકાર બનાવી. ગોવામાં 6% વોટ શેર જે બે બેઠકો જીતવાનો અર્થ પૂરો કરે છે. આ પછી, પાર્ટીને ગુજરાત ચૂંટણીમાં 12.92 ટકા વોટ શેર મળ્યા.

રાષ્ટ્રીય પક્ષ બન્યા પછી ‘AAP’ કેટલું બદલાશે?

આમ આદમી પાર્ટીનું ચૂંટણી ચિન્હ સાવરણી (સાવરણી) સમગ્ર ભારતમાં એક જ રહેશે. ચૂંટણી ચિન્હ બદલી શકાશે નહીં.
તેમની પાસે વધુમાં વધુ 40 સ્ટાર પ્રચારકો હોઈ શકે છે, તેમનો પ્રવાસ ખર્ચ ઉમેદવારોના ખાતામાંથી કાપી શકાશે નહીં. એટલે કે જો આ સ્ટાર પ્રચારકોમાંથી કોઈ પણ પક્ષના ઉમેદવારના પ્રચાર માટે જશે તો તેનો ખર્ચ ઉમેદવાર ઉઠાવશે નહીં.
રાષ્ટ્રીય પક્ષોને સામાન્ય ચૂંટણી દરમિયાન દૂરદર્શન અને ઓલ ઈન્ડિયા રેડિયો પર પ્રસારણ અને પ્રસારણની સ્થિતિ મળે છે.
જ્યારે રાષ્ટ્રીય પક્ષ જાહેર થાય છે, ત્યારે તેને તેના પક્ષનું મુખ્યાલય બનાવવા માટે સરકારી જમીન મળે છે.
માન્ય રાજ્ય અથવા રાષ્ટ્રીય પક્ષનું નામાંકન દાખલ કરવા માટે માત્ર એક પ્રસ્તાવક જરૂરી છે.
કેટલા પક્ષોને રાષ્ટ્રીય પક્ષ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે?

રાષ્ટ્રીય પક્ષોની વાત કરીએ તો AAP હજુ તેમની સાથે જોડાઈ નથી. ચૂંટણી પંચ દ્વારા માત્ર 8 રાજકીય પક્ષોને માન્યતા આપવામાં આવી છે જેમાં BJP, INC, રાષ્ટ્રીય જનતા દળ, TMC, NCP, CPIM, CPM અને BSP સામેલ છે.

આમાં એનસીપી, ટીએમસી, સીપીઆઈ અને બસપાની વાત કરીએ તો તેઓ હજુ પણ તલવારની ધાર પર ચાલી રહ્યા છે કારણ કે ચૂંટણી પંચે આ તમામ પક્ષોને નોટિસ મોકલીને કહ્યું છે કે આ પક્ષોને રાષ્ટ્રીય પક્ષો કેમ ગણવા જોઈએ??? તેના જવાબમાં આ પક્ષોએ કહ્યું કે અમને 2024ની લોકસભા ચૂંટણી સુધી છૂટ આપવામાં આવે અને આ પ્રક્રિયા હજુ બાકી છે.

મમતા બેનર્જીની ટીએમસી પાસે પૂરતા લોકસભા સાંસદો છે પરંતુ તે બધા પશ્ચિમ બંગાળના છે, એનસીપી હવે મહારાષ્ટ્ર સુધી સીમિત છે. તેમજ સીપીએમ કેરળ કે ત્રિપુરામાં જ સક્રિય છે. તેથી સીપીઆઈ પોતાના નસીબ પર ભરોસો રાખીને બેઠી છે. જો આ પાર્ટીઓ તેમની સ્થિતિ ગુમાવશે તો આમ આદમી પાર્ટીની સ્થિતિ અલગ દેખાશે. ખાસ કરીને જ્યારે ભાજપ અને કોંગ્રેસ સામે લડવા માટે ત્રીજો વિકલ્પ શોધવો પડે.