પ્રાકૃતિક કૃષિમાં દેશી અળસિયાનું મહત્ત્વ: ખેડૂતો માટે અઢળક લાભ

રાજ્યભરમાં પ્રાકૃતિક કૃષિ (Natural Farming) ને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વિવિધ કાર્યક્રમો યોજાઈ રહ્યા છે, ત્યારે તેમાં દેશી અળસિયાની (Earthworms) ભૂમિકા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ખેડૂતો (Farmers) જો પ્રાકૃતિક ખેતીમાં દેશી અળસિયાનો ઉપયોગ કરે તો તેમને ખાતરનો ખર્ચ (fertilizer cost) ઘટે છે અને પાક (crop) માં પણ સકારાત્મક અસર જોવા મળે છે.

કૃષિ અધિકારીઓના (Agriculture Officers) જણાવ્યા મુજબ, વૈજ્ઞાનિક સંશોધન (scientific research) દર્શાવે છે કે વિદેશી અળસિયા (foreign earthworms) જમીન અને માનવ સ્વાસ્થ્ય (human health) માટે નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. તેનાથી વિપરીત, આપણા દેશી અળસિયા 0° થી 35° સેલ્સિયસ તાપમાનમાં પણ કાર્યરત રહે છે અને જમીનમાં 15 ફૂટ સુધી ઊંડે અવર-જવર કરે છે. આ પ્રવૃત્તિ દ્વારા તેઓ જમીનની કુદરતી ખેડ (natural tilling) કરે છે અને વર્મીવોશ (vermiwash) દ્વારા જમીનને પોષક તત્વો (nutrients) થી સમૃદ્ધ બનાવે છે. દેશી અળસિયા દ્વારા બનતા ખાતરમાં નાઈટ્રોજન (nitrogen), ફોસ્ફરસ (phosphorus), પોટાશ (potash) અને સૂક્ષ્મ તત્વો (micronutrients) નું પ્રમાણ વધુ હોય છે, જે છોડના સર્વાંગી વિકાસ (overall growth) માં મદદ કરે છે. પ્રાકૃતિક કૃષિમાં જમીન પર આવરણ (mulching) રાખવાથી અળસિયાની સક્રિયતા વધે છે.