કેન્દ્ર સેલરી અને મજૂરી કરતા વધારે ખર્ચ પેન્શન પર થાય છે, ગુજરાતમાં પણ

હાલના વર્ષોમાં પેન્શન પરનો ખર્ચ કેન્દ્ર અને રાજ્યોના મુખ્ય ખર્ચ તરીકે ઉભરી આવ્યો છે. સત્તાવાર આંકડાઓ અનુસાર, આ ૨૦૧૯-૨૦ દરમિયાન કેન્દ્ર સરકાર અને ગુજરાત સહિત ત્રણ રાજ્યો દ્વારા ‘પગાર અને વેતન’ પરના ખર્ચ કરતાં વધુ છે. ભારતના કોમ્પ્ટ્રોલર એન્ડ ઓડિટર જનરલ (સીએજી)ના ડેટા અનુસાર, કેન્દ્ર દ્વારા કુલ પ્રતિબદ્ધ ખર્ચ રૂ. ૯.૭૮ લાખ કરોડ હતો. તેમાંથી ૧.૩૯ લાખ કરોડ રૂપિયા ‘પગાર અને વેતન’ પર, ૧.૮૩ લાખ કરોડ રૂપિયા પેન્શન પર અને ૬.૫૫ લાખ કરોડ રૂપિયા અન્ય વ્યાજની ચુકવણી અને લોનની ચુકવણી પર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા.

કેન્દ્રનો કુલ કમિટેડ એક્સપેંડિચર ૨૦૧૯-૨૦માં તેના કુલ ૨૬.૧૫ લાખ કરોડના આવક ખર્ચના ૩૭ ટકા હતો. સીએજીના અહેવાલ મુજબ, સરકાર દ્વારા કમિટેડ એક્સપેંડિચરના ૬૭ ટકા વ્યાજની ચુકવણી અને દેવાની સેવામાં ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. તે જ સમયે, ૧૯ ટકા પેન્શન અને ૧૪ ટકા પગાર પર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. આનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે પગાર અને વેતન કરતાં પેન્શન પર વધુ ખર્ચ કરવામાં આવી રહ્યો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, કેન્દ્રનું પેન્શન બિલ ૨૦૧૯-૨૦માં પગાર અને વેતન પર તેના ખર્ચના ૧૩૨ ટકા હતું. આ ૨૦૨૦ માં ભારતમાં કોવિડ -૧૯ ફાટી નીકળ્યા પહેલાની વાત હતી.
ગુજરાત, કર્ણાટક અને પશ્ચિમ બંગાળમાં પણ આવી જ Âસ્થતિ છે. ગુજરાતમાં ૨૦૧૯-૨૦માં પેન્શન બિલ ૧૭૬૬૩ કરોડ રૂપિયા હતું, જ્યારે વેતન અને મજૂરી પર ૧૧,૧૨૬ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ થયો હતો. એટલે કે, પેન્શન પર આવકથી ૧૫૯ ટકા વધારે ખર્ચ થયો હતો. આવી જ રીતે કર્ણાટકનું પેન્શન બિલ ૧૮,૪૦૪ કરોડ રૂપિયા જ્યારે વેતન બિલ ૧૪,૫૭૩ કરોડ રૂપિયા એટલે કે, ૧૨૬ ટકા વધારે હતું. પશ્ચિમ બંગાળમાં પણ પેન્શન બિલ ૧૭,૪૬૨ કરોડ રૂપિયા જ્યારે વેતન અને મજૂરી બિલ ૧૬,૯૧૫ કરોડ રૂપિયા એટલે કે, ૧૦૩ ટકા વધારે હતું. ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, મહારાષ્ટÙ, તમિલનાડૂ અને ઓડિશામાં થઈ રહેલા પેન્શન અને વેતન તથા મજૂરી પર ખર્ચથી ૨/૩ વધારે હતું.
આંકડાઓથી ખબર પડે છે કે, ૩૦ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોનું સંયુક્ત પેન્શન બિલ ૨૦૧૯-૨૦માં ૩.૩૮ લાખ કરોડ રૂપિયા રહ્યું. તો વળી વેતન પર કુલ ૫.૪૭ લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કર્યા હતા. એટલે કે, દેશભરમાં સંયુક્ત રીતે પેન્શન પર વેતનના ૬૧.૮૨ ટકા ખર્ચ કર્યા છે. અહીં ઉલ્લેખનિય છે કે, કમિટેડ એક્સપેન્સ વધવાના કારણે સરકાર પાસે રેવન્યૂનો ઉપયોગ બીજા જરુરી કામો કરવાની શક્યતાઓ ઓછી થાય છે.