ગુજરાતી ધોરણ 10માં દર વર્ષે 1 લાખથી વધુ વિદ્યાર્થીઓ નાપાસ થાય છે
24 ઓગસ્ટ એ આપણા પ્રથમ કવિ નર્મદની જન્મજયંતિ છે. કવિ નર્મદે ભાષાના લગભગ તમામ પાસાઓની તપાસ કરીને ગુજરાતી સાહિત્યમાં ગદ્યનો પાયો નાખ્યો. આ ઉપરાંત ‘જય જય ગરવી ગુજરાત…’, ‘ચાલો દુનિયા જીતીએ, બ્યુગલ વગાડીએ. ગુજરાતણ ને યા ઔર કરી પડો ફતેહ હૈ ઉંમર…’. જેના કારણે તેમનો મહિમા ગૈયા કરતા ઓછો છે. કવિ નર્મદની જન્મજયંતિ ‘વિશ્વ ગુજરાતી ભાષા દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આવતીકાલે ગુજરાતી ભાષાનો મહિમા ગાવામાં આવશે પરંતુ વાસ્તવિકતા એ છે કે ગુજરાતી ભાષામાં નાપાસ થતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા વધી રહી છે. દર વર્ષે ધોરણ 10 થી 1 લાખથી વધુ વિદ્યાર્થીઓ ગુજરાતી ભાષામાં નાપાસ થાય છે. ગુજરાત બોર્ડ દ્વારા લેવાયેલી ધોરણ-10ની પરીક્ષામાં ગુજરાતીમાં 6.64 લાખ પરીક્ષાર્થીઓ હતા. તેમાંથી 1.18 લાખ વિદ્યાર્થીઓ ગુજરાતી ભાષામાં નાપાસ થયા છે. આમ, આ વર્ષે ધોરણ-10ની બોર્ડની પરીક્ષામાં ગુજરાતીમાં નાપાસ થયેલા વિદ્યાર્થીઓનું પ્રમાણ 17.85 ટકા હતું. છેલ્લા 6 વર્ષમાં ધોરણ-10 ગુજરાતીમાં નાપાસ થવાનો આ સૌથી વધુ દર છે.
વર્ષ 2021 માં, કોરોનાને કારણે, ધોરણ 10 માં સામૂહિક પ્રમોશન આપવામાં આવ્યું હતું. આ સિવાય 2020માં 14.50 ટકા વિદ્યાર્થીઓ ગુજરાતીમાં, 2019માં 11.19 ટકા, 2018માં 15.25 ટકા, 2017માં 14.94 ટકા વિદ્યાર્થીઓ નાપાસ થયા હતા.જોકે, રાહતની વાત એ છે કે આ રેશિયો 2015, 2016ની સરખામણીમાં સુધર્યો છે. 2015માં 26.63 ટકા અને 2016માં 26.57 ટકા વિદ્યાર્થીઓ ગુજરાતીમાં નાપાસ થયા હતા. ગુજરાતીમાં માત્ર એક જ વિદ્યાર્થી હતો જેણે ધોરણ-10ની બોર્ડની પરીક્ષામાં 100માંથી સૌથી વધુ 99 માર્ક્સ મેળવ્યા હતા. તે જ સમયે, નાપાસ થનારાઓનો ગુણોત્તર અંગ્રેજી પ્રથમ ભાષામાં 5.27 ટકા, હિન્દી પ્રથમ ભાષામાં 9.04 ટકા હતો. જાણકારોના જણાવ્યા અનુસાર દસમા ધોરણની પરીક્ષામાં એવા ઘણા વિદ્યાર્થીઓ છે જે વ્યાકરણની દૃષ્ટિએ એક પણ લીટી લખી શકતા નથી. આનું મુખ્ય કારણ એ છે કે આ વિદ્યાર્થીઓ ધોરણ-10ની પરીક્ષા આપતા પહેલા ગુજરાતી ભાષા પ્રત્યે રફ પાયો ધરાવે છે.જેમ જેમ બાળકો તેમનો અભ્યાસ શરૂ કરે છે તેમ તેમ ગુજરાતીમાં ગણિત, વિજ્ઞાન, અંગ્રેજીની જેમ પાયો શરૂઆતથી જ મજબૂત રહે તે માટે નક્કર આયોજન કરવું જરૂરી છે. ઘણા વાલીઓ, ગુજરાતી હોવા છતાં, તેમના બાળકોને માત્ર દેખાડો કરવા માટે અંગ્રેજી બોલવાનું કહે છે.
આ સિવાય હોર્ડિંગ્સ કે દુકાનના બોર્ડ માત્ર ગુજરાતીમાં જ રાખવાનો નિયમ પૂરતો નથી. શાળાઓમાં શરૂઆતથી જ બાળકોને ગુજરાતીમાં યોગ્ય શિક્ષણ મળે તે સુનિશ્ચિત કરવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આમ, જો આમ કરવામાં નહીં આવે તો ગુજરાતીમાં નાપાસ થતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં ચિંતાજનક વધારો જોવા મળશે.
